Polisitemia vera bir tür kan kanseridir. Kemik iliğinin çok fazla kırmızı kan hücresi yapması olarak ifade edilir. Bu fazla hücreler kanınızı kalınlaştırarak akışını yavaşlatır ve bu da kan pıhtılaşması gibi ciddi sorunlara neden olabilir. Nadir görülen bir yapıya sahiptir.
Genellikle yavaş gelişir ve yıllarca bilmeden yaşayabilirsiniz. Genellikle bu hastalığın belirtileri, farklı nedenle gerçekleştirilen bir kan testi esnasında bulunur. Tedavi olmadan bu rahatsızlık yaşamı tehdit edebilir. Lakin doğru yapılan tıbbi bakım, polisitemia vera’nın belirtilerini, semptomlarını ve komplikasyonlarını hafifletmeye destek verebilir.
Polisitemia Vera Belirtileri Nelerdir?
Polisitemia vera belirtileri incelendiğinde, çoğu hastada spesifik durumların olmadığı görülür. Bazı kişilerde baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk ve bulanık görme gibi belirsiz semptomlar gelişebilir. Rahatsızlığın daha spesifik semptomları mevcut olup şunları içerir;
- Kaşıntı
- Sıcak bir banyo veya duştan sonra Ellerinizde, ayaklarınızda, kollarınızda veya bacaklarınızda uyuşma, karıncalanma, yanma veya güçsüzlük
- Yemek yedikten hemen sonra tokluk hissi ve dalak büyümesi nedeniyle sol üst karnınızda şişkinlik veya ağrı
- Burun kanaması veya diş eti kanaması gibi olağandışı kanama
- Genellikle ayak başparmağı olmak üzere bir eklemin ağrılı şişmesi
- Yatarken nefes darlığı ve nefes almada zorluk
Bu gibi Polisitemia vera belirtileri varsa, en kısa süre zarfında doktora görünmeniz tavsiye edilir. Erken tanı yöntemleri, hastalığa daha iyi bir şekilde müdahale etmek için şarttır.
Polisitemia Vera Nedenleri
Polisitemia vera nedenleri arkasında yatan farklı sebepler yer almaktadır. Bu rahatsızlık, bir gendeki mutasyon, kan hücresi üretiminde bir soruna neden olduğunda ortaya çıkar. Normal koşullarda vücut, sahip olunan üç tip kan hücresinin her birinin sayısını düzenler. Bunlar kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler şeklindedir.
Ancak Polisitemia vera, kemik iliğiniz bu kan hücrelerinin bazılarından çok fazla üretir. Bu rahatsızlıktaki gen mutasyonunun nedeni bilinmemektedir, ancak genellikle ebeveynlerinizden miras alınmaz. Bunun dışında bir takım risk faktörleri de yer almaktadır.
Bu rahatsızlık her yaşta ve cinsiyette ortaya çıkabilir, ancak 50 ila 75 yaş arasındaki yetişkinlerde daha sık görülür. Erkeklerin Ancak Polisitemia vera olma olasılığı daha yüksektir, ancak kadınlar hastalığa daha genç yaşlarda yakalanma eğilimindedir.
Polisitemia Vera Komplikasyonları
Polisitemia vera farklı komplikasyonlar halinde kendini gösterir. Bunlar incelendiği zaman maddeler halinde aşağıda olduğu gibi görülür;
- Kan pıhtıları: Artan kan kalınlığı ve azalan kan akışının yanı sıra trombositlerinizdeki anormallikler kan pıhtılaşması riskinizi artırır. Kan pıhtıları, felce, kalp krizine veya akciğerlerinizdeki bir atardamarda veya bacak kasında veya karında derin bir damarda tıkanıklığa neden olabilir.
- Büyümüş dalak: Dalağınız vücudunuzun enfeksiyonla savaşmasına ve eski veya hasarlı kan hücreleri gibi istenmeyen maddeleri filtrelemesine yardımcı olur. Bu rahatsızlığın neden olduğu artan kan hücresi sayısı dalağınızı normalden daha fazla çalıştırır ve bu da dalağınızın büyümesine neden olur.
- Kırmızı kan hücrelerinin yüksek seviyelerinden kaynaklanan sorunlar: Çok fazla kırmızı kan hücresi, midenizin iç astarında, üst ince bağırsakta veya yemek borusunda açık yaralar ve eklemlerinizdeki iltihaplanma (gut) dahil olmak üzere bir dizi başka komplikasyona yol açabilir.
- Diğer kan bozuklukları: Nadir durumlarda, Polisitemia vera, kemik iliğinin skar dokusu ile yer değiştirdiği ilerleyici bir bozukluk, kök hücrelerin olgunlaşmadığı veya düzgün çalışmadığı bir durum veya kan ve kemik iliği kanseri de dahil farklı kan hastalıklarına neden olabilir.
Polisitemia vera komplikasyonları genel anlamda bu şekilde görülmektedir.
Polisitemia Vera Aşamaları
Polisitemia vera, temel olarak 3 ana sınıfta inceleni. Bunların birincisi erken PV olarak adlandırılır. Bu fazda genellikle hiçbir semptom yer almaz veya sadece hafif semptomlar görülür.
İkinci aşama ise ilerleyen PV olarak belirtilir. Bu rahatsızlık ilerledikçe, daha rahatsız edici semptomlar veya ikincil durumların gelişimini fark etmeye başlayabilirsiniz. Üçüncüsü ise harcanan faz olarak görülmektedir.
Harcanan fazı, duruma neden olan mutasyona uğramış kan hücreleri, kan hücrelerinin büyüdüğü kemik iliğinizi ele geçirecek kadar kontrolden çıktığında meydana gelir. Mutasyona uğramış hücreler hayatlarını yaşayıp parçalandıkça, onların yerini yara dokusu aldı. Yeterince kemik iliğiniz yara dokusuyla değiştirildiğinde, artık sağlıklı kan hücreleri üretemez. Bu anemiye, yani sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin eksikliğine yol açar. Ayrıca kanama nedeniyle kanama riskinizi artırır.
Polisitemia Vera Tedavisi
Polisitemia vera tedavisi erken evrelerde PV konservatif olarak tedavi edilir. Tipik tedaviler arasında flebotomi de vardır. Ayrıca en yaygın düzenli tedavi kan alımı şeklinde görülür. Bu, kan bağışında bulunmanız gereken prosedürle aynıdır. Bir sağlık teknisyeni, kolunuzdaki bir damara bir iğne sokar ve genellikle yarım litre olmak üzere az miktarda kan alır. Ancak durumunuza bağlı olarak değişebilir. Bu, genel kan hacminizi ve fazla kan hücresi sayınızı azaltır.
Bunun dışında doktorunuz tarafından aspirin de reçete edilebilir. İlaç genellikle kanın pıhtılaşma riskini azaltmak için reçete edilir. Düşük günlük aspirin dozu, kan trombositlerinin birbirine yapışmasını önlemeye yardımcı olur. Ayrıca ellerinizdeki ve ayaklarınızdaki iltihap belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak doğru tedavi için doktor tarafından reçete edilmelidir.
Eğer kaşıntı varsa, Polisitemia vera tedavisi yaparken farklı yöntemlere de başvurulabilir. Bunlar ana hatları ile şöyle görülmektedir;
- Antihistaminikler: Bunlar reçetesiz satılan alerji ilaçlarıdır.
- Fototerapi: Tedavi, ultraviyole (UVA) ışığını, cildinizi fototerapiye daha açık hale getiren organik bir bileşik olan psoralen adlı bir ilaçla birleştirir.
- Seçici serotonin geri alım inhibitörleri: Bu ilaçlar normalde depresyonu tedavi etmek için kullanılır, ancak çok daha düşük dozlarda, kaşıntı gibi kalıcı fiziksel tahrişe karşı etkili oldukları gösterilmiştir.
Bunlara ek olarak hastaların durumuna göre farklı ilaçlar da reçete edilebilir. Ayrıca Polisitemia vera tedavisi Bazı durumlarda kemik iliği nakli önerilebilir. Sağlık uzmanınız, durumunuzun ciddiyeti ve vücudunuzun iyileşme kapasitesi dahil olmak üzere birkaç farklı faktörü dikkate alacaktır.
Tedaviye rağmen ilerlemeye devam ederse, sağlık uzmanınız semptomlarınızı hafifletmeye odaklanabilir. Bu bakımdan hastalığın tedavisi farklı yöntemlere sahiptir.
